Vrijheidsvlucht

Nahid is vijftig en ze heeft niet lang meer te leven door terminale kanker. Tijdens haar ziekte reflecteert ze over haar leven, haar vlucht naar Zweden opdat haar dochter in vrijheid zou kunnen opgroeien, en haar relatie met haar ouders, echtgenoot Masood, zus Noora en dochter Aram.

Tijdens een demonstratie in Iran verloor ze haar zus. Het schuldgevoel weegt. Ze vraagt zich af wat vrijheid is en of het eerlijk is om te vluchten van een regime dat vrijheid boycot, om dan op jonge leeftijd te moeten sterven aan kanker. Ze wordt geconfronteerd met sterven en nieuw leven. Vooraleer haar ziekte zich uitte, verloor ze haar echtgenoot. Nu ze ziek is, laten haar zussen haar in het ongewisse over de slechte gezondheid van haar moeder.

Een lichtpuntje en de reden om te vechten tegen de dood, is het nieuwe leven dat Aram draagt. Nahid voelt zich eenzaam, onbegrepen en aan haar lot overgelaten. De relatie met haar dochter is troebel en bizar, al lijkt dit niet de schuld van de dochter.

Nooit eindigende ellende

Er worden vele thema's aangesneden: vluchten, kanker, mishandeling, wrevel over generaties heen, partnergeweld, onderdrukking, demonstraties, toekomstdromen en teleurstellingen. De combinatie van de thema’s is te zwaar. Bovendien worden ze op een hoop gegooid. Het lijkt wel of de ellende nooit stopt.

De reden waarom Nahid altijd boos is op haar dochter Aram, wordt nergens in het boek verklaard. Mogelijk is de boosheid het gevolg van opgekropte schuldgevoelens tegenover Noora. Vreemd is dat ze bewust haar kind kwetst en haar moederliefde niet kan uiten. De auteur beoogde duidelijk een haat-liefdeverhouding tussen moeder en dochter te tonen, maar slaagt er niet in hun band correct over te brengen.

Een verhaal van alle tijden en plaatsen

Het verhaal is beeldend geschreven, waarbij de auteur de zware thematiek verlicht door het verhaal te doorspekken met gedachten die een glimlach ontlokken. Het kan zich eender waar afspelen. De hoofdstukken verspringen in de tijd, maar dit stoort of verwart nooit, wat schrijftalent verraadt. Alle emoties worden ingezet, waardoor je verdwaasd en verdoofd achterblijft. Je blijft lang nadenken over de gebeurtenissen. Het komt niet vaak voor dat de vluchtelingencrisis en kanker in één verhaal gegoten worden. Het onrecht van de vluchtelingencrisis komt akelig dicht bij de eigen leefwereld. De confrontatie met de ziekte kanker komt hard aan. Zeker als je zelf op deze manier een dierbare verloor.

Door de opbouw en de spanningsboog en door de korte hoofdstukken wil je het boek niet wegleggen, je wilt steeds verder lezen.  Golnaz Hashemzadeh Bonde schrijft vlot en natuurlijk. De tekst zou gebracht kunnen worden als een monoloog.

De zware thematiek werd op een bedroevende manier weergegeven. Er is geen enkel spoor van optimisme. Gelukkig heeft het verhaal een positief einde door het nieuwe leven, dat ook de titel van het boek verklaart.

Steun het Willemsfonds en bestel je boek online.