‘Buddenbrooks’ van Thomas Mann

In zijn wereldberoemde debuut uit 1901 vertelt Thomas Mann de familiegeschiedenis van vier generaties Buddenbrook, een voornaam koopmansgeslacht uit Lübeck. De oprichter van de firma Johann Buddenbrook sr. en zijn zoon Johann jr. hebben de grondslag gelegd voor een solide, machtige familie- en bedrijfstraditie. Maar bij de kinderen van Johann jr. ondermijnen artistieke impulsen en een expansief gevoelsleven de robuuste vitaliteit van het handelsimperium. Met Thomas, die veel te kunstzinnig is voor de harde handelspraktijk, begint de zakelijke neergang. In Thomas’ zoon Hanno, de vierde generatie, bereikt de tegenstelling tussen burger en kunstenaar een hoogtepunt.

Met De Buddenbrooks schreef Mann, nog maar zesentwintig jaar oud, een epische roman die het verval van de negentiende-eeuwse Europese burgerlijke cultuur verbeeldt. De roman werd in meer dan dertig talen vertaald en geldt nog steeds als een van de meest gelezen klassiekers uit de Duitse literatuur.

‘De wereld van gisteren’ van Stefan Zweig

Op 22 februari 1942 pleegde de Oostenrijkse schrijver Stefan Zweig samen met zijn vrouw zelfmoord in Brazilië. Als emigrant op de vlucht voor het naziregime had hij daar kort voor zijn dood zijn herinneringen opgetekend aan een wereld die naar hij vreesde op het punt stond te verdwijnen. De in 1944 postuum verschenen autobiografie biedt een indrukwekkend beeld van het oude Europa waarmee Zweig zich als (geassimileerde) jood, geëngageerd schrijver en humanist sterk verbonden voelde.

Op zijn veelvuldige reizen naar Europese metropolen kwam hij in contact met vele invloedrijke intellectuelen en kunstenaars van zijn tijd, zoals Romain Rolland, Maxim Gorki en Einstein. Ook schetst hij een weergaloos, intiem beeld van zijn geboortestad Wenen, dat rond de eeuwwisseling als het onaantastbare centrum van de moderne Europese cultuur gold, met bekende schrijvers als Arthur Schnitzler en Hugo von Hofmannsthal, musici als Gustav Mahler en Arnold Schönberg, en ‘de outsider’ Sigmund Freud. In dat supranationale Wenen werd Zweigs ijveren voor een verenigd Europa geboren.

‘De middagvrouw’ van Julia Franck

In het najaar van 1945 vlucht een vrouw met haar zevenjarig zoontje voor de Russen naar het westen. Op een klein treinstation ergens in het oosten van Duitsland rusten ze uit. Helene heeft zichzelf en haar kind door de moeilijke oorlogsjaren gesleept. Nu alles achter de rug is en alles mogelijk lijkt, laatze hem alleen achter op het perron. Ze komt niet meer terug. Julia Franck vertelt het leven van een vrouw, dat vermalen wordt door de woelingen van een dramatische tijd.

‘De blikken Trommel’ van Günter Grass.

De blikken trommel is de grootse roman over Oskar Matzerath, die op driejarige leeftijd weigert te groeien omdat hij de tijd waarin hij gedwongen wordt te leven - de fatale jaren van het nationaal-socialisme - hem niet bevalt. Deze even aanstootgevende als aangrijpende roman is een van de hoogtepunten uit de naoorlogse literatuur.

‘Biljarten om half tien’ van Heinrich Böll

Biljarten om half tien is een meesterlijke en overrompelende roman waarin de geschiedenis wordt verteld van drie opeenvolgende generaties uit een geslacht van architecten. De grootvader ontwierp nog voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog de Sint-Antonius-abdij. Zijn zoon, in de Tweede Wereldoorlog officier, laat aan het einde van de oorlog de abdij opblazen. De kleinzoon, evenals zijn vader en grootvader architect, neemt na de oorlog de taak op zich het gebouw te restaureren.

Met Biljarten om half tien schreef Heinrich Böll een literair meesterwerk over de verwerking van het beladen Duitse verleden.

‘De Radetzkymars’ van Joseph Roth

‘Radetzkymars’ is de geschiedenis van het verval van de Habsburgse monarchie, gezien door de ogen van de hoofdpersoon, luitenant Von Trotta. Deze klassieker van Joseph Roth begint in 1859 met Von Trotta’s grootvader, die door een toeval het leven van de jonge keizer Franz Joseph redt, en het eindigt met de dood van de keizer in 1916. De Eerste Wereldoorlog is dan gaande en de oude wereldorde van de adellijke familie Von Trotta, steunpilaar van keizer en staat, is definitief verdwenen. Terwijl luitenant Von Trotta zijn wereld langzaam ziet vergaan, zoekt hij zijn heil in gokken, alcohol en vrouwen. Radetzkymars is een ongeëvenaard portret van een beschaving in verval. Het meeslepend vertelde verhaal getuigt van groot psychologisch inzicht en wordt terecht gerekend tot de hoogtepunten van de wereldliteratuur. Luxe gebonden band, kleur op snee én leeslint.