Over Geleid bezoek aan tentoonstelling “Erich Heckel in Vlaanderen”

In het MSK Gent loopt momenteel een overzichtstentoonstelling van de Duitse kunstenaar Erich Heckel (1883-1970). Heckel was een van de hoofdfiguren van het Duits expressionisme en medestichter van de kunstenaarsvereniging Brücke.
Brücke was een kortstondig bestaande beweging in de beeldende kunst (1905-1913), gevormd door een groep expressionistische kunstenaars uit de Duitse stad Dresden. Brücke-kunstenaars verzetten zich tegen het vluchtige karakter van het impressionisme en wilden de essentie direct en eerlijker in beeld brengen en aldus hun eigen emotie uitdrukken. Inspiratie daartoe zochten ze in het omringende leven, vooral in de natuur. Een essentiële inspiratiebron hierbij was de Noor Edvard Munch, die meerdere grote tentoonstellingen in Dresden hield. Een andere inspiratiebron was Vincent van Gogh. De 22-jarige Erich Heckel is een van de medestichters van Brücke: in een gemeenschappelijke stijl van felle kleuren en hoekige vormen geven ze uitdrukking aan een sterke levensvreugde. Deze stijl wordt expressionisme genoemd: de kunstenaar probeert door vorm en kleur het innerlijke gevoelsleven weer te geven in plaats van de objectieve werkelijkheid.

Curator van de tentoonstelling is de Oostendenaar en kunsthistoricus Lieven Van Den Abeele. Heckel verbleef lang en geregeld in Oostende.
Lieven Van Den Abeele: “tijdens WO I reist Heckel als verpleger van het Rode Kruis geregeld naar Gent, Roeselare en Oostende. Met de trein reizen nog meer schilders en schrijvers naar onze bezette kust. Zo groeit in het noodhospitaal in het station Oostende-stad aan het tweede handelsdok (waar zich nu de Delhaize bevindt, noot van de red.) een echte kunstenaarskolonie”.
Tijdens de oorlog gaan Heckels artistieke werkzaamheden gewoon door. Tussen hun wisselende verplichtingen door, hebben de leden van de kunstenaarskolonie voldoende tijd om zich aan hun kunst te wijden. Naast een aantal schilderijen zijn ook heel wat gouaches, aquarellen, tekeningen en grafisch werk bewaard: zichten op Roeselare, Oostende en Gent, soms met pittoreske figuren en baders, maar ook stillevens, landschappen en zeezichten.
Omdat schildermateriaal moeilijk te krijgen is, redt hij zich met wat er voorhanden is: grof geweven linnen en verdunde tempera. Zo recupereert hij voor zijn houtgravures het mahoniehout uit de lambrisering van de wachtzaal van het maar pas in 1913 geopende maar al kapotgebombardeerde maritiem station. In Oostende inspireren vooral zeedijk, haven, visserskaai en gewonde Duitse soldaten als het menselijk gelaat van een verschrikkelijke oorlog.
In Oostende verblijft Heckel in Hotel Ellen in de Van Iseghemlaan vlakbij het huis van de familie Ensor. De twee onderhouden intense contacten en Heckel bemiddelt voor Ensor opdrachten in Duistland, aldus de curator; in 1924 en 1930 maakt Heckel een portret van Ensor. Alleen het laatste is bewaard gebleven en te zien in de tentoonstelling.
Heckel is geen ‘oorlogskunstenaar’, maar een verpleger die hoofdzakelijk achter de frontlinie werkt. Als tekenaar maakt hij talrijke schetsen van de plaatsen die hij bezoekt en mensen die hij observeert. Als schilder is hij vooral onder de indruk van het Vlaamse landschap en de Noordzee, met hun bijzondere wolkenformaties waar het licht steeds probeert door te breken; motieven die hem zowel vreemd als bekend voorkomen. De Vlaamse landschappen herinneren aan de beginperiode van die Brücke, waarbij Heckel er met zijn vrienden Ernst Ludwig Kirchner en Karl Schmidt-Rottluff op uit trok om in de openlucht te gaan schilderen.

Praktisch
We bezoeken deze tentoonstelling met gids op donderdag 9 januari om 14u30.
Verzamelen in de hall van het station Oostende om 13u – trein van 13u09 richting Antwerpen.
Deelname: met museumpas 9€, zonder museumpas 21€, te storten op BE62 0010 6695 7661 van Willemsfonds Oostende.
Inschrijven bij sonja.decraemer@skynet.be