Programma van Cultuurdag: Antwerpen Barok. Rubens inspireert

Het Middelheimmuseum nodigt internationale hedendaagse kunstenaars uit om met typische barok-elementen als de grotto, fontein en trompe-l’oeil aan de slag te gaan. Het doolhof, het tableau vivant, de fontein… Het zijn stuk voor stuk stijlelementen uit de barok die spelen met de spanning tussen de natuur en het artificiële. Het resultaat is een verzameling zeer uiteenlopende werken op het raakvlak van architectuur, sculptuur, installatie en performance. ‘Experience Traps’ legt de nadruk op de activatie van een fysieke en mentale ‘zelfervaring’ bij de bezoeker, volgens de precieze voorschriften van de kunstenaar. De tentoonstelling is een kritische reflectie op de hedendaagse maatschappij waarin we willen geëntertaind worden met unieke belevingen die we liefst met zoveel mogelijk mensen delen.

Rubens’ palazzo is een van de bekendste kunstenaarswoningen ter wereld. Het is hier dat Rubens vreugde en verdriet beleefde met zijn familie, waar de meeste van zijn kunstwerken het levenslicht zagen, waar hij vrienden en vooraanstaande gasten ontving. De collectie van het Rubenshuis wordt verrijkt met meesterwerken van Italiaanse meesters die Rubens inspireerden, werken van enkele van zijn meest getalenteerde leerlingen, topwerken van Rubens’ hand die voor het eerst sinds hun vertrek terugkeren naar de plek waar ze werden geschilderd. En er is natuurlijk zijn zelfportret, dat tijdens een grondige restauratie veel nieuwe geheimen prijsgaf. Bovendien worden zowel portiek als tuinpaviljoen gerestaureerd. Een (her)ontdekking van het Rubenshuis!

Museum Mayer van den Bergh focust op barokke topwerken in de eigen collectie. Zo wordt de schilderkunst van Cornelis de Vos, Jacob Jordaens en Jan Breughel in de schijnwerpers geplaatst. Maar ook barokke beeldhouwwerken en tekeningen worden getoond. Je ontdekt de rijkdom van de historische barok in al zijn veelzijdigheid op de plek zoals Fritz Mayer van den Bergh die gedroomd heeft. Het museum is een intiem en huiselijk museum met topstukken van verzamelaar Mayer van den Bergh (1858-1901). Het samenspel van de collectie en het bijzondere huis stimuleert een bezoekervaring waarin verwondering en ontdekking centraal staan.

Het staat als een paal boven water: in Antwerpen leeft barok verder als een inspirerende bron van creativiteit. De barokstijl duikt nog overal op in het straatbeeld en in de rijke interieurs. Groots, verrassend, soms zelfs wellustig en wat theatraal. De drie kilometer lange wandeling trekt langs talrijke historische getuigen van de barok. De imponerende gevels, prachtige poorten en rijkelijk versierde beelden zijn niet alleen echte pareltjes, ze kaderen ook in een erg boeiende geschiedenis met leuke anekdotes. Al snel ontdek je hoe Rubens ook hedendaagse kunstenaars blijft inspireren. Zo voert de wandeling je langs enkele nieuwe ‘murals’ – reusachtige kleurrijke muurschilderingen – waarin de oude barok en hippe streetart elkaar ontmoeten. Een aanrader voor iedereen met wandelbenen!